Biljna ishrana može ublažiti ili sprečiti simptome PTSP-a, pokazalo istraživanje

Prema najnovijem istraživanju naučnika sa Brigham and Women’s bolnice i Harvardske škole javnog zdravlja, konzumacija biljnih namirnica može pomoći osobama koje se suočavaju sa posttraumatskim stresnim poremećajem (PTSP). Iako se često govori o fizičkim benefitima biljne ishrane, ovo istraživanje pruža sve više dokaza o njenom potencijalu da pozitivno utiče i na mentalno zdravlje.

Posttraumatski stresni poremećaj (PTSP) je anksiozni poremećaj koji može da se razvije nakon što osoba doživi ili svedoči traumatičnom događaju. Najčešće pogađa ratne veterane, žrtve nasilja, saobraćajnih nesreća ili prirodnih katastrofa, ali se može javiti i usled gubitka bliske osobe ili ako je neko iz okruženja bio izložen opasnosti. Osobe koje se bore s ovim poremećajem često osećaju teskobu, nesanicu, povratne slike traume i emocionalnu otuđenost.

Veza između creva i mentalnog zdravlja

Naučnici su se fokusirali na sve značajniju vezu između zdravlja crevne mikrobiote i psihološkog stanja, posebno kroz tzv. osovinu creva-mozak. Cilj studije bio je da se istraži da li i kako ishrana, posebno ona bazirana na biljnim namirnicama, može igrati zaštitnu ulogu u borbi protiv simptoma PTSP-a.

Studija je obuhvatila 191 učesnika iz više podstudija Nurses’ Health Study-II. Učesnici su bili podeljeni u tri grupe - oni sa verovatnim PTSP-om, oni koji su preživeli traumu ali bez simptoma, i oni bez traumatskih iskustava. Tokom istraživanja, analizirani su uzorci stolice u dva navrata, kako bi se ispratila stabilnost i promena sastava crevne mikrobiote.

Istraživači su otkrili da faktori poput telesne mase (BMI), depresije i upotrebe antidepresiva utiču na mikrobiom, ali ono što je posebno istaknuto jeste značaj ishrane. Učesnici koji su praktikovali ishranu sličnu mediteranskoj, bogatu biljnim namirnicama poput voća, povrća i ribe, imali su znatno blaže simptome PTSP-a. S druge strane, ishrana bogata crvenim i prerađenim mesom bila je povezana sa izraženijim simptomima.

Foto: Shutterstock

Biljna ishrana kao potencijalni zaštitni faktor

Jedan zanimljiv nalaz odnosi se na bakteriju Eubacterium eligens, koja je bila češće prisutna kod osoba sa blažim simptomima PTSP-a. Ova bakterija pozitivno je povezana sa konzumacijom biljnih namirnica i smatra se da može imati ulogu u zaštiti mentalnog zdravlja.

Iako su korišćeni skrining upitnici, a ne kliničke dijagnoze, istraživači veruju da su rezultati važan korak ka razumevanju veze između mikrobioma, ishrane i mentalnog zdravlja. Planiraju i dodatne studije koje će istražiti potencijal probiotika u prevenciji PTSP-a.

Hrana kao saveznik mentalnog zdravlja

Ovo nije prvo istraživanje koje pokazuje da ono što jedemo ima uticaja na naše psihičko stanje. Na primer, studija objavljena u časopisu Clinical Nutrition pokazala je da konzumacija 30 grama orašastih plodova dnevno može smanjiti rizik od depresije za čak 17%. Drugo istraživanje iz 2022, objavljeno u časopisu Nutrients, pokazalo je da studenti koji su svakodnevno jeli oko 55g oraha tokom 16 nedelja beleže poboljšanje mentalnog blagostanja, zahvaljujući protivupalnim i antioksidativnim svojstvima, kao i prisustvu omega-3 ALA masnih kiselina.

Foto: Shutterstock

Sve u svemu, nova saznanja dodatno potvrđuju da biljke ne hrane samo telo - već i um. Iako je za konačne preporuke potrebno još istraživanja, jasno je da biljna ishrana ima veliki potencijal kao deo sveobuhvatnog pristupa mentalnom zdravlju.