Stenfordovo istraživanje razbija mit o ravnomernom starenju: Dve ključne godine menjaju sve u organizmu

Navikli smo da o starenju razmišljamo kao o nečemu što se dešava polako, gotovo neprimetno. Godina za godinom, bore, možda koji kilogram više, poneka promena u energiji, sve deluje kao postepeni proces. Ali, najnovija istraživanja pokazuju da to nije baš tako. Naše telo ne stari ravnomerno, već prolazi kroz dva “skoka” starenja, i to oko 44. i 60. godine života.

Prema istraživanju koje je sproveo Stenford Univerzitet, tokom tih perioda dolazi do naglih promena u hiljadama molekula u našem organizmu. Naučnici su pratili više od 135.000 različitih molekula i mikroba kod ljudi uzrasta od 25 do 75 godina i otkrili da su promene u srednjim 40-im i ranih 60-ih bile posebno izražene.

Ti “talasi starenja” obično uključuju pad metabolizma, slabiju funkciju bubrega i imunog sistema, kao i gubitak mišićne mase. Kod žena se u to vreme često poklapaju i hormonske promene, dok i muškarci i žene pokazuju promene u metabolizmu masti, kofeina i alkohola.

Kako hrana utiče na to kako starimo

Upravo u tim ključnim godinama, način ishrane može napraviti ogromnu razliku. Stručnjaci ističu da ishrana biljnog porekla pomaže telu da se izbori sa oksidativnim stresom i upalama, procesima koji najviše doprinose ubrzanom starenju.

Povrće iz porodice kupusnjača, poput brokolija, prokelja i kelja, posebno je korisno jer sadrži sulforafan, supstancu koja podržava imunitet i smanjuje oštećenja ćelija. Ove namirnice su zapravo prirodni “štit” protiv promena koje nastupaju u 40-im.

Celovite žitarice poput kinoe i ječma pomažu stabilizaciju šećera u krvi i podržavaju zdrav mikrobiom, što je, prema sve većem broju istraživanja, ključno za dobar imunitet i metabolizam tokom srednjih godina.

Tu su i omega-3 masne kiseline iz lanenog semena i oraha, koje pomažu mozgu i srcu, ali i smanjuju upalne procese koji ubrzavaju starenje.

Šta se menja u 60-im godinama

Ulazak u 60-e donosi novi talas promena: metabolizam ugljenih hidrata usporava, a funkcija bubrega počinje da opada. U tom periodu, stručnjaci preporučuju da se prednost da biljnim izvorima proteina, jer oni ne opterećuju bubrege kao životinjski.

Sočivo, pasulj i leblebije su odlični primeri - bogati su proteinima, vlaknima i mineralima, a istovremeno blagi prema telu. Studije pokazuju da osobe koje jedu više biljnih proteina imaju manji rizik od razvoja hroničnih bubrežnih bolesti.

Takođe, u ovom životnom dobu važno je birati namirnice sa nižim glikemijskim indeksom poput batata, ovsenih pahuljica i povrća bez skroba. One pomažu u održavanju stabilnog šećera u krvi i sprečavaju energetske “padove” tokom dana.

Za dodatnu podršku bubrezima i krvnim sudovima, tu su borovnice i brusnice, sitno voće puno antioksidanasa koje dokazano smanjuje oksidativni stres i štiti ćelije od oštećenja.

Snaga biljnih proteina i vlakana u kasnijim godinama

Kako godine prolaze, prirodno dolazi do gubitka mišićne mase (sarkopenije), ali i povećanog rizika od povišenog holesterola. Biljna ishrana i ovde nudi odgovor: proteini iz tofua, tempeha i mahunarki pomažu očuvanju mišića, a rastvorljiva vlakna iz ovsa, pasulja i sočiva snižavaju nivo LDL (“lošeg”) holesterola.

Zapravo, brojna istraživanja pokazuju da biljna ishrana ne samo da može usporiti fizičke promene povezane sa starenjem, već i da doprinosi boljem raspoloženju, mentalnoj bistrini i kvalitetu sna.

Starenje možda ne možemo zaustaviti, ali način na koji starimo u velikoj meri zavisi od naših svakodnevnih izbora. Ako telo prolazi kroz “udarne talase” u 40-im i 60-im, onda biljke mogu biti najbolji saveznik da ih prebrodimo sa više snage, ravnoteže i zdravlja. Jer, čini se da tajna lepog starenja nije u tome da usporimo vreme, već da ga nahranimo onim što nas čini živima.